TROCHĘ SIĘ PAN ROZFEJDALIŁ...
„Wesele Figara” to jedna z najczęściej wystawianych oper Mozarta. Może dlatego, że to opera buffa – bardzo popularna w XVII i XVIII wieku opera komiczna – lekka, przyjemna, optymistyczna. A może dlatego, że to opera o miłości, a wiadomo – to temat niewyczerpany, chwytliwy i można na nim budować wszelkie intrygi, perypetie, gmatwać fabułę, by ją potem łatwo rozsupływać z uwagi na to, że emocje ludzkie potrafią skomplikować wszystko, a miłość potem wszystko przezwycięży. Na pewno jednak najważniejsza w operze jest muzyka – muzyka Mozarta z kilkoma słynnymi ariami, jak choćby pieśń Figara o zdradliwych kobietach, i muzyka w dobrym wykonaniu, jak przystało na Warszawską Operę Kameralną, nie zawodzi (kierownictwo muzyczne Piotr Sułkowski, orkiestra pod batutą Kuby Wnuka). Ale też realizacja dzieła przez Grzegorza Chrapkiewicza jest niekonwencjonalna.
Już sam przekład mówionej recytywy w przekładzie Stanisława Barańczaka, pozwala na nowo, inaczej spojrzeć na fabułę i problematykę utworu. Uwspółcześniony, chwilami wręcz młodzieżowy język, pełen oryginalnych neologizmów (Figaro: „Trochę się pan rozfeudalił...”), chociaż nie wszystkim może się podobać, jest ciekawym zabiegiem, dodaje świeżości klasycznej znanej operze. Wzmacnia też lekkość i komizm sztuki, w dramatycznych napięciach rozładowuje emocje (koi nerwy jakby powiedział jeden z bohaterów). Z językiem współgrają też scenografia (Wojciech Stefaniak), kostiumy (Anna Skupień, Katarzyna Szczurowska), i choreografia (Jarosław Staniek).
Scenografia od samego początku intryguje. Białe ściany poprzecinane liniami z wymiarami, jakby wyjęte z rysunku architekta, najpierw niepokoją (nuda? pompatyczność?), ale po chwili stają się przejrzyste (przyszli pan młody i panna młoda myślą o wspólnym zamieszkaniu). Ta pozorna schematyczność przełamana jest klawesynem umieszczonym na podeście i klasycznie ubraną klawesynistką, która odgrywa też swoją, nie tylko konwencjonalną, rolę w inscenizacji. Pozostałe kostiumy i charakteryzacje już odbiegają od konwencjonalności zdecydowanie i zaciekawiają, między innymi fryzury stylizowane na irokeza, Cherubinek na hulajnodze ubrany trochę jak raper, w krótkich spodenkach i w bejsbolówce, skontrastowane z nimi stroje w pełni czerwone lub białe Hrabiego i Hrabiny, czerń tancerzy. Ta różnorodność przykuwa uwagę i kontrastuje ze scenografią, zwłaszcza „diabelscy” tancerze, pojawiający się na scenie w chwilach rozterek bohaterów albo w chwilach, w których główną rolę odgrywa erotyzm, delikatnie zasygnalizowany scenkami, a tańcem spotęgowany.
Warto w tej inscenizacji „Wesela Figara” zwrócić uwagę na wokalne popisy aktorów operowych, takich jak Artur Janda w roli Figara, Anna Bernacka w roli Marceliny, Bożena Bujnicka w roli Hrabiny czy Michał Sławecki w roli Cherubina, i na kreacje wyrazistych osobowości bohaterów. I tutaj przede wszystkim warto zwrócić uwagę (chociaż o to nietrudno) na odważne powierzenie niejednoznacznej roli Cherubina (Cherubinka) dojrzałemu, doświadczonemu śpiewakowi i dyrygentowi, znanemu gregorianiście, Michałowi Sławeckiemu, który jako niefrasobliwy zakochany chłopiec wypadł znakomicie. Bardzo ciekawe i pomysłowe są też kreacje komicznych Bartola i Marceliny, błaznowatego Basilia czy podstarzałego fajtłapowatego Antonia. Bardzo dobrze ogląda się całe przedstawienie, a słucha się jeszcze lepiej.
Marta Chodorska
Fot. Jarosław Budzyński
WESELE FIGARA
Opera komiczna w czterech aktach we włoskiej wersji językowej
Kompozytor: Wolfgang Amadeus Mozart
Libretto: Lorenzo Da Ponte
Inscenizacja i reżyseria: Grzegorz Chrapkiewicz
Scenografia: Wojciech Stefaniak
Kostiumy: Katarzyna Szczurowska, Anna Skupień
Choreografia: Jarosław Staniek
Obsada: Tomasz Kumięga / Michał Justa / Łukasz Hajduczenia / Hubert Zapiór, Karina Skrzeszewska / Bożena Bujnicka, Aleksandra Orłowska / Maria Domżał, Artur Janda / Daniel Mirosław / Jan Żądło, Jan Jakub Monowid / Michał Sławecki, Elżbieta Wróblewska / Anna Bernacka, Aleksander Kunach / Łukasz Wroński, Dariusz Machej / Krzysztof Borysiewicz, Maciej Miecznikowski / Krzysztof Borysiewicz / Dariusz Machej, Paulina Tuzińska / Dominika Kościelniak / Aleksandra Łaska, Jacek Ornafa / Łukasz Wroński, Barbara Brzezińska / Dorota Stawarska
Tancerze: Patryk Rybarski, Arkadiusz Jarosz, Jakub Piotrowicz, Jan Kosianko
Zespół Instrumentów Dawnych Warszawskiej Opery Kameralnej
Musicae Antiquae Collegium Varsoviense
Klawesyn: Dorota Stawarska
Dyrygent: Kuba Wnuk
Czas trwania: 180 minut (1 przerwa)
Data premiery: 27 kwietnia 2019 roku
Warszawska Opera Kameralna
aleja "Solidarności" 76B