6 lat temu, 28 października 2014 roku, otwarto główną wystawę muzeum Polin. Jest ona jedną z największych tego typu ekspozycji na świecie. 

Zorganizowana w podziemiach muzealnego budynku swoim rozmachem przyciąga rzesze turystów. Osiem uporządkowanych chronologicznie galerii opowiada 1000-letnią historię Żydów na ziemiach polskich. Nad każdą z galerii pracował oddzielny zespół naukowców z Polski i ze świata. Wystawa jest jedną z najbardziej skomplikowanych pod względem technicznym wystaw na świecie. Jej koszt to niebagatelne 145 mln złotych. Finansowana przez dużą grupę darczyńców, zajmuje 4,2 tys. m.kw. 

Ekspozycję otwiera galeria zatytułowana "Las”, w której na szklanych ekranach wyświetlane są animacje drzew, krzewów i zwierząt. „Las” jest wstępem do właściwej wystawy, a jego ekspozycja nawiązuje do legendy, według której uciekający przed prześladowaniami i wędrujący w poszukiwaniu swojego miejsca na Ziemi Żydzi docierają do Polski i od ptaków siedzących na drzewach, słyszą słowa po-lin, co oznacza: „tutaj odpoczniesz”: „opowiada legenda, że Żydzi zarządzili post i błagali Boga, by ratował ich z rąk oprawców. Wówczas spadła z nieba karteczka, na której było napisane » idźcie do Polski i tam znajdziecie spokój «. Żydzi ruszyli do Polski. Kiedy już tam dotarli, ptaszyny w lasach świergotały » Po-lin! Po-lin! «”. 

Wędrując podziemiami, trafiamy, m.in. do średniowiecza, gdzie za pomocą fresków zostały przedstawione mapy ówczesnej Polski oraz widoki miast. Galeria przybliża okoliczności pojawienia się w X wieku Żydów na naszych ziemiach. Wspaniała, dużych rozmiarów makieta średniowiecznego Krakowa i Kazimierza czeka na nas w galerii zatytułowanej Paradisus Iudaeorum (co po polsku oznacza Raj dla Żydów). Makieta przybliża funkcjonowanie gminy żydowskiej w stolicy państwa w okresie tzw. złotego wieku. 

Jednymi z najciekawszych i najpiękniejszych ekspozycji są galerie „Miasteczko” i „Żydowska ulica”. Głównym elementem „Miasteczka”jest zrekonstruowane sklepienie siedemnastowiecznej synagogi z Gwoźdźca na Ukrainie, która uległa zniszczeniu podczas II wojny światowej. Sklepienie zrekonstruowano dawnymi technikami, a do jego ozdoby zostały wykorzystane naturalne barwniki. Prace, w których brało udział 400 wolontariuszy z całego świata, trwały ponad 2 lata. W galerii zwiedzimy również wnętrza żydowskiego domu, obejrzymy targ oraz zajrzymy do wnętrza oberży. „Żydowska ulica” przenosi nas w czas międzywojnia. W galerii odtworzono fragment ulicy z szyldami, latarniami gazowymi i brukiem. Inspiracją dla jej powstania była ulica Nalewki – nazywana najbardziej żydowską ulicą w mieście. „Znam wiele żydowskich muzeów na świecie, ale nasze jest z nich wszystkich największym osiągnięciem – powiedział prof. Władysław Bartoszewski podczas uroczystego otwarcia wystawy. Dotychczas ekspozycję obejrzało ok. 2 mln osób na czele z taki osobistościami, jak reżyser Steven Spielberg, pięściarz Mike Tyson czy królowa Belgów – Matylda. 

Magdalena Kuc 

28 października 2020 roku